Rehabilitacja uroginekologiczna zajmuje się terapią dysfunkcji w obrębie miednicy mniejszej. Narządy miednicy jak cewka moczowa, pęcherz moczowy, pochwa, macica z jajnikami, odbyt z odbytnicą są stabilnie utrzymywane dzięki więzadłom, mięśniom dna miednicy oraz powięziom, na których narządy te spoczywają niczym na hamaku. Uroginekologia patrzy na ten kompleks narządów oraz mięśni w całości.
Rysunek powyżej przedstawia mięśnie dna miednicy (m. dźwigacz odbytu, m. guziczny, m. gruszkowaty, m. zasłaniacz wewnętrzny). Jest to duży kompleks mięśniowo- powięziowy, który ma ciężkie zadanie podtrzymywania narządów moczowo- płciowych, ale także leżących na nich jelit oraz narządów jamy brzusznej.
Fizjoterapia uroginekologiczna zajmuje się profilaktyką, diagnostyka oraz terapią manualną struktur w obrębie miednicy mniejszej. Do najczęstszych dolegliwości zalicza się:
- nietrzymanie moczu,
- pęcherz nadreaktywny,
- obniżenie narządów miednicy mniejszej,
- bolesne współżycie seksualne,
- bolesne menstruacje,
- przewlekły ból w okolicy miednicy,
- endometrioza.
Rehabilitacja uroginekologiczna powinna być nieodłącznym elementem po zabiegach w obrębie miednicy, wykonywanych przez pochwowo czy laparoskopowo w celu zapobiegania zrostów po operacji, czy jak najdłuższym utrzymaniu efektu operacji. Przed planowanym zabiegiem także zalecam wizytę, aby fizjoterapeuta mógł pokazać ćwiczenia, które powinny być wdrążone jak najszybciej po operacji.
Ciąża oraz poród predysponuje do osłabienia/nadmiernego rozciągnięcia mięśni dna miednicy, które z czasem może nie spełniać swojej funkcji jakim jest podtrzymywanie narządów. Polecam więc każdej kobiecie profilaktyczne badanie uroginekologiczne po okresie połogu. Należy tu także wspomnieć że każda blizna na ciele powinna być poddana mobilizacji, aby skóra w tym miejscu była podobnie przesuwalna jak w innych partiach ciała, także ta po cesarskim cięciu czy episiotomii (nacięciu krocza).
W dnie miednicy można znaleźć wiele mięśni, więzadeł oraz powięzi, które podczas zwiększonego napięcia lub osłabienia może dawać bóle rzutowane, promienujące do innych partii ciała, jak np. stawów biodrowych, odcinka lędźwiowo- krzyżowego kręgosłupa czy kończyn dolnych.
Powyżej przedstawiam zdjęcie zależności przepony, mięśni dolnego odcinka kręgosłupa, mięśni brzucha oraz dna miednicy. Jeżeli w tych mięśniach dochodzi do dysbalansu, gdzie część z nich jest napięta, a inna osłabiona może wystąpić ból części lędźwiowo- krzyżowej kręgosłupa. Jeżeli więc mimo rehabilitacji ból w tej części nie znika, lub powraca należy zbadać dno miednicy, które może powodować destabilizację wyżej przedstawionego kompleksu.
Rehabilitacja uroginekologiczna jest szerokim zagadnieniem, wpływ na ból w obrębie miednicy mniejszej mają nie tylko najbliżej położone narządy, lecz także inne zaburzenia w układzie ruchu, należy więc patrzeć na pacjenta holistycznie .
Opracowała: mgr Agata Kiryluk-Gibuła Fizjoterapeutka, terapeutka uroginekologiczna.
