System oceny funkcjonalnej (FMS) – Functional Movement Screen jest koncepcją , dzięki której możliwa jest kompleksowa analiza jakości podstawowych wzorców ruchowych, ocena ryzyka kontuzji oraz stwierdzenie istnienia ograniczeń i asymetrii. Kluczowym aspektem w FMS są podstawowe wzorce ruchowe. Koncepcja pozwala w sposób prosty i przejrzysty na ocenę czynności narządu ruchu, kontroli motorycznej w sposób globalny. Możliwa jest również ocena mobilności w stawach, elastyczności mięśni, stabilizacji, koordynacji oraz zdolności zachowania równowagi.
Dzięki zlokalizowaniu słabych punktów możliwe jest wprowadzenie ćwiczeń korekcyjnych, które będą je eliminować.
Na FMS składa się 7 podstawowych testów:
- Głęboki przysiad
- Przeniesienie kończyny dolnej nad płotkiem;
- Przysiad w wykroku;
- Ruchomość obręczy barkowej;
- Aktywne uniesienie wyprostowanej kończyny dolnej;
- Ugięcie ramion w podporze;
- Stabilność rotacyjna tułowia.
Każdy test oceniany jest w czterostopniowej skali od 0-3.
Oprócz podstawowych testów w skład FMS wchodzą testy wykluczające. Poszczególne testy są analizowane według szczegółowych kryteriów zgodnych z filozofią koncepcji. Oceny FMS dokonuje się z wykorzystaniem specjalistycznego sprzętu „FMS Test Kit” składającego się z podstawy, dwóch poprzeczek z podziałką, drążka z podziałką oraz gumy.
Zalety testu FMS:
- jest prostym narzędziem do badań przesiewowych wśród aktywnych ruchowo członków populacji;
- pozwala na zidentyfikowanie wielopłaszczyznowych zaburzeń asymetrii ruchowej pomiędzy segmentami ciała;
- uzyskane wyniki z badania pozwalają ustalić ogólne zasady planowania postępowania fizjoterapeutycznego (treningowego);
- dzięki właściwej ocenie można zaplanować efektywny trening funkcjonalny;
- pozwala ocenić postępy we wzorcach ruchowych;
- dzięki ocenie jest możliwa ocena ryzyka wystąpienia urazu lub eliminacja ewentualnego przeciążenia.